فوبیای دندانپزشکی یا دنتو فوبیا چیست؟ و چگونه با آن مقابله کنیم؟

فوبیای دندانپزشکی (دنتو فوبیا) به ترس از دندانپزشکی گفته می شود. افراد مبتلا به این فوبیا در هنگام مراجعه به دندانپزشکی احساس اضطراب پیدا می کنند. 

تجربیات منفی از درمان های دندانپزشکی، احساس از دست دادن کنترل و سابقه خانوادگی می تواند منجر به این فوبیا شود. اما چگونه می توان با این فوبیا مقابله کرد؟ با دندانه همراه باشید تا پس از بررسی همه جوانب فوبیای دندانپزشکی شما را با روش های مقابله با این فوبیا آشنا کنیم. 

فوبیا چیست؟

فوبیا به نوعی اختلال اضطرابی گفته می شود که باعث ترس بیش از حد از یک موقعیت یا رویداد می شود که واقعا خطرناک یا مضر نیست؛ فوبیای دندانپزشکی (دنتوفوبیا) نیز نوعی از همین اختلال اضطرابی است که فرد در هنگام مراجعه به کلینیک دندانپزشکی احساس ترس پیدا می کند. 

تفاوت بین فوبیای دندانپزشکی (دنتوفوبیا) و ترس شدید از دندانپزشکی چیست؟

فوبیای دندانپزشکی یک ترس شدید و کاملا عجیب است که متناسب با موقعیت نیست. افراد مبتلا به این فوبیا حتی زمانی که درد هم ندارند از مراجعه به دندانپزشکی اجتناب می کنند. این ترس به قدری شدید است که این افراد حاضر به خرابی دندان های خود می شوند اما به دندانپزشکی مراجعه نمی کنند. 

ترس شدید از دندانپزشکی نوعی احساس پریشانی است که به اندازه دنتوفوبیا شدید و عجیب نیست. این افراد معمولا ترس از درد درمان های دندانپزشکی دارند اما برخلاف افراد مبتلا به دنتو فوبیا علی رغم ترسی که دارند در مواقع نیاز به دندانپزشکی مراجعه می کنند. 

افراد مبتلا به فوبیای دندانپزشکی از چه چیزی می ترسند؟

افراد مبتلا به دنتوفوبیا از ممکن است از موارد زیر بترسند:

• داروی بی حس کننده دندانپزشکی: معمولا افراد از تزریق داروی بی حس کننده نمی ترسند اما از اینکه این دارو موثر نباشد و از عوارضی جانبی این دارو که ممکن است باعث بی حسی موقت لب ها شود می ترسند.
• ترس از خون: برخی افراد به هموفیا (ترس از خون) مبتلا هستند. این افراد ممکن است حتی از احتمال خونریزی جزئی هم ترس یا وحشت داشته باشند. 
• ترس از خفگی: این افراد تصور می کنند که وقتی که دهان آنها بی حس می شود نتوانند نفس بکشند یا آب دهان خود را قورت دهند.
• دندانپزشک: برخی از افراد مبتلا به دنتوفوبیا احساسات منفی خود را مرتبط با دندانپزشک خود می دانند و یا در صورت تجربه منفی از دندانپزشکان قبلی خود ممکن است این احساس بدتر شود.
• درد درمان های دندانپزشکی: درمان های دندانپزشکی ممکن است کمی درد داشته باشند، که برخی افراد آستانه تحمل درد پایینی دارند و ممکن است از این دردها ترس داشته باشند.
• تزریقات دندانپزشکی: افرادی که از آمپول و سوزن می ترسند ممکن است از تزریقات دندانپزشکی که انجام می شود بترسند.
• سر و صدا: برخی از افراد مبتلا به فوبیای دندانپزشکی از سر و صداهای ایجاد شده از ابزارهای دندانی و مته دندانپزشکی ترس دارند.
• بوها: برخی از افراد ممکن است به دلیل بوی خاصی که مطب دندانپزشکی دارد در طول درمان دچار اضطراب شوند.

چه کسانی بیشتر در معرض دنتو فوبیا هستند؟

معمولا افرادی که اختلالات اضطرابی، اختلال هراس و اختلال مصرف مواد دارند بیشتر در معرض خطر فوبیای دندانپزشکی قرار دارند. 

نشانه های دنتوفوبیا چیست؟

علائم فوبیای دندانپزشکی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد که عبارتند از:

• لرز
• تعریق بیش از حد 
• حالت تهوع
• سرگیجه و سبکی سر
• تنگی نفس 
• لرزیدن
• تپش قلب
• ناراحتی معده یا سوء هاضمه 

البته به غیر از موارد گفته شود، محرک های دنتو فوبیا ممکن است در برخی افراد علائم زیر را داشته باشند:

• در هنگام مراجعه به دندانپزشکی، گریه می کنند.
• شب قبل از مراجعه به دندانپزشکی دچار بی خوابی می شوند. 

عوارض فوبیای دندانپزشکی چیست؟

افراد مبتلا به فوبیای دندانپزشکی اغلب به دلیل عدم مراجعه به دندانپزشکی باعث تضعیف سلامت دهان و دندانشان می شود که این مشکل می تواند موارد زیر را به دنبال داشته باشد:

• پوسیدگی دندان ها؛
• بیماری لثه؛
• عوارض ناشی از دیابت؛
• از دست رفتن دندان ها؛
• بیماری قلبی؛
• عفونت های تنفسی؛

آیا فوبیای دندانپزشکی یک فوبیای واقعی است؟

بله، دنتو فوبیا به عنوان یک اختلال فوبی واقعی در DSM شناخته شده است. 

چگونه ترس از دندانپزشکی را از بین ببریم؟

روش های زیادی برای کاهش استرس دندانپزشکی یا دنتوفوبیا وجود دارد که شامل موارد زیر است:

استفاده از ژل بی حسی موضعی

برای افرادی که از آمپول بی حسی دندانپزشکی می ترسند، می توان به جای آمپول از ژل بی حسی موضعی استفاده کرد.

تزریق بدون درد

خوشبختانه امروزه با پیشرفت چشمگیری که در زمینه پزشکی و دندانپزشکی داشته ایم می توان از تزریق های بدون درد بهره برد. دندانپزشک در این روش با استفاده از یک دستگاه بی حس کننده موضعی به نام “عصا” تزریقی بدون درد و آرام انجام می دهد. 

مصرف داروهای ضد اضطراب

در صورتی که دندانپزشک خود را در جریان فوبیای خود قرار دهید ممکن است به شما مصرف قرص ضد استرس برای دندانپزشکی به اسم تمازپام را تجویز کند. مصرف این دارو معمولا یک ساعت قبل از قرار ملاقات با دندانپزشک تجویز می شود.

لیزر دندانپزشکی

همان طور که گفتیم یک فوبیای دندانپزشکی ترس از صدای مته دندانپزشکی است که امروزه با تکنولوژی های جدیدتر مثل لیزر دندانپزشکی می توان اکثر درمان ها و جراحی های دهان و دندان را بدون ایجاد هیچ گونه صدایی انجام داد. 

روش درمانی دندانپزشکی در خواب

علاوه بر روش های گفته شده، روش موثرتری برای غلبه بر ترس از دندانپزشکی در کودکان و حتی بزرگسالان وجود دارد که به این روش درمان دندانپزشکی در خواب (سدیشن دندانپزشکی) گفته می شود. 

درمان دندانپزشکی در خواب یک راهکار عالی برای افراد مبتلا به دنتوفوبیا است که به علت ترس از دندانپزشکی از درمان های دندانپزشکی سر باز می زنند. البته سدیشن دندانپزشکی برای افرادی که داروهای خاص مصرف می کنند یا سابقه واکنش آلرژیک دارند ممکن است مناسب نباشد.