لثه ها از مهمترین بخش های داخل دهان هستند که نه تنها نقش محافظتی برای دندان ها دارند بلکه به زیبایی لبخند ما نیز کمک می کنند. آن ها در حالت عادی بخش کوچکی از لبخند ما را تشکیل می دهند و ریشه های دندان را می پوشانند. اما زمانی که از موقعیت طبیعی خود بالاتر بروند یا به اصلاح تحلیل لثه اتفاق بیفتد، ظاهری نامناسب به لبخند ما می دهند. در این مقاله از دندانه درباره علل، علائم و نحوه درمان عقب نشینی لثه ها یا تحلیل لثه مطالبی خواهید خواند.
تحلیل لثه یا بالا رفتن لثه ها به چه معنا است؟
لثه بافتی به رنگ صورتی در دهان است که اطراف دندان را احاطه کرده و از استخوان و ریشه دندان محافظت می کند. بافت لثه یک بافت متراکم است و ادامه همان بافت های داخل دهانی مثل بخش داخلی لپ ها و سقف دهان است با این تفاوت که خونرسانی بیشتری دارد و رنگش متمایز تر است.
زمانی که لثه ها از حالت طبیعی خود بالا تر روند و ریشه دندان در معرض دید قرار بگیرد اصطلاحا گفته می شود که لثه دچار عقب نشینی شده، بالا رفته یا دچار تحلیل شده است. این موضوع می تواند باعث تجمع باکتری ها و حمله پلاک دندانی به ریشه دندان شده و مشکلات زیادی را در آینده برای افراد ایجاد کند.
علل عقب نشینی یا تحلیل لثه ها چیست؟
- دو عامل مهم دست در دست هم می دهند تا لثه ها در مجموع از موقعیت طبیعی خود بالاتر بروند. بهداشت ضعیف دهان و دندان و بیماری لثه می توانند مهم ترین عوامل برای شکل گیری این وضعیت باشند.
- مهمتر از این دو عامل، ساییدگی لثه ها با مسواک های سفت و سخت و التهاب بافت لثه نیز نقش مهمی در تحلیل لثه ها دارد.
- در برخی افراد نیز به صورت ارثی لثه ها نازک هستند و خیلی زود بالا می روند.
- به دلیل فشاری که افراد به لثه ها با مسواک وارد می کنند در افراد چپ دست، لثه سمت راست آسیب می بیند و در افراد راست دست سمت چپ بیشتر دچار تحلیل لثه است.
سایر فاكتورهای تاثیر گذار روی نازک شدن و تحلیل لثه ها عبارتد از:
- سوراخ کردن لب (پرسینگ لب)
- سوراخ کردن زبان (پرسینگ زبان)
- عدم هماهنگی دندان ها (مشکلات راتودنسی)
- صدمات ناشی از درمان های دندانپزشکی
نقش پلاک دندان و بیماری لثه روی عقب نشینی بافت لثه:
پلاک دندان می تواند در صورت پیشروی موجب شکل گیری مشکلات و بیماری های زیر شود که نقش زیادی در بالا رفتن و نازک شدن لثه ها دارند:
- التهاب لثه یا جینجویت
- پریودنتیت
عوامل خطر عقب نشینی لثه: چه چیزهایی این موضوع را تشدید میکنند؟
- سن یک عامل خطر جدی برای تحلیل لثه ها است. معمولا افزاد بالای 65 سال بیشتر در معرض این اتفاق هستند.
- سیگار کشیدن
- عوامل ژنتیکی
- دیابت و سایر بیماری های مزمن مشابه
علائم عقب نشینی لثه ها
معمولا بیشتر کسانی که از این عارضه رنج میبرند خیلی دیر متوجه آن می شوند و در مراحل اولیه توجهی به آن نمی کنند. اما علائمی وجود دارد که در همان آغاز می توانید با شناسایی آن ها بفهمید که آیا لثه شما بالا رفته یا خیر.
شایع ترین ومهمترین علائم تحلیل لثه عبارتند از:
- تغییر ظاهر و طرح لبخند
- افزایش فاصله بین دندان ها
- افزایش طول دندان
- نمایان شدن ریشه دندان
- افزایش حساسیت دندان
خطرات تحلیل لثه
خطرات تحلیل لثه شامل موارد زیر می‌شود:
- التهاب و عفونت لثه: تحلیل لثه به می‌تواند منجر به التهاب و عفونت در لثه‌ها شود که باعث تورم، خونریزی و درد در منطقه لثه همراه می‌شود.
- ایجاد حفره و فاصله بین لثه و دندان: در صورت عدم درمان تحلیل لثه، ممکن است حفره هایی بین دندان‌ها و لثه‌ها ایجاد شود که می تواند به مشکلات دندانی منجر شود.
- پوسیدگی ریشه دندان: تحلیل لثه ممکن است منجر به آسیب ریشه دندان‌ها شود.
- احساس درد و حساسیت در دندان: پس از تحلیل لثه، دندان‌ها ممکن است حساسیت به دما یا فشارهای مختلف نشان دهند، که باعث احساس درد می‌شود.
- لق شدن دندان‌ها: در موارد خاص، تحلیل لثه می تواند منجر به لق شدن دندان‌ها شود.
- تغییر شکل دندان‌ها: تحلیل لثه ممکن است باعث تغییر شکل دندان‌ها شود و منجر به شکل ظاهری غیرطبیعی آن‌ها شود.
- بوی بد دهان: عفونت‌ها و مشکلات لثه‌ای ممکن است منجر به بوی بد دهان شوند که می‌تواند برای فرد و دیگران مزاحمت ایجاد کند.
بنابراین، تحلیل لثه باید با دقت و توسط متخصصان دندانپزشکی انجام شود تا از وقوع این مشکلات جلوگیری شود و سلامت دهان و دندان‌ها حفظ شود.
درمان عقب نشینی دندان چیست؟
در اغلب مواقع نیازی به درمان های تهاجمی خاصی جهت ترمیم و درمان تحلیل لثه ها نیست زیرا با رعایت برخی توصیه ها و نکات میتوان به خوبی از پس درمان این مشکل بر آمد. اما در برخی موارد نیاز به درمان و مداخله دندانپزشکی است. مهمترین راه های درمان و ترمیم این مشکل در ادامه توضیح داده شده است:
مواد کاهنده حساسیت یا ضد حساسیت دندان
این محصولات با هدف کاهش حساسیت ریشه دندان مورد استفاده قرار می گیرند.
ترمیم با کمک پوشش کامپوزیتی
دندانپزشک ترمیمی ممکن است جهت پوشاندن ریشه دندان هایی که لثه روی آن ها بالا رفته است از پوشش هایی کامپوزیتی استفاده کند.
پرسلین یا کامپوزیت صورتی رنگ
این دو ماده به مظنور پر کردن بخشی هایی از لثه است که بافت کافی ندارد. از قصد رنگ کامپوزیت و پرسلین را صورتی و همر رنگ لثه انتخاب میکنند تا کسی متوجه ظاهر لثه در لبخند نشود.
ونیرها لثه
احتمالا تاکنون نام ونیر دندان به گوشتان خورده است. ونیر ها همان روکش های دندان هستند که روی دندان ها قرار می گریند و عیوب آن ها را ترمیم و پنهان می کنند. ونیر لثه هم همان روکش لثه است که یک راه حل درمانی و ترمیمی شایع برای افرادی است که دچار تحلیل لثه یا عقب نشینی لثه شده اند.
ارتودنسی دندان
بعضی اوقات ممکن است که دندان های کج و یا هر مشکل دیگری در رابطه با تراز بودن آن ها باعث دشواری در تمیز کردن و مسواک زدن شود، در این حالت باید دندان ها را با کمک ارتودنسی دندان صاف و منظم کرد تا بتوان هم دندان ها را بهتر تمیز کرد و هم اینکه ظاهری طبیعی به لثه ها و لبخند بخشید. همانطور که دندان ها صاف تر می شوند، خطر لثه و حواشی آن نیز در موقعیت بهتری قرار می گیرند و مشکل عقب نشینی لثه ها برطرف می شود.
جراحی لثه
در موارد بسیار شدید که به طور جدی ریشه دندان بیرون افتاده و لثه حسابی عقب نشینی کرده احتمالا نیاز به عمل جراحی لثه خواهیم داشت. طی این عمل (جراحی لثه) جراح دهان و دندان از سایر بخش های دهان (معمولا سقف دهان) پیوند برداشته و به لثه ها متصل میکند تا بتواند ریشه دندان را پوشش داده و کمک کند که به حالت طبیعی سابق برگردند.
داروی درمان تحلیل لثه
اگر شدت باکتری های موجود در ریشه دندان بسیار زیاد باشد، دندانپزشک با تجویز داروهای ضد باکتریایی (آنتی‌بیوتیک) درمان این مشکل را انجام خواهد داد. یکی از دیگر داروهای مفید برای درمان تحلیل لثه، ژل دهانی حاوی اسید هیالورونیک است که علاوه بر بهبود وضعیت لثه، باعث کاهش درد نیز می‌شود.
درمان خانگی تحلیل لثه
بهترین روش‌های درمان خانگی برای بهبود این مشکل به شرح زیر است:
زردچوبه: زردچوبه شامل کورکومین است که دارای ویژگی‌های ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی است. استفاده از ژل زردچوبه به کاهش التهاب و پلاک لثه کمک میکند.
نارگیل: روغن نارگیل برای مبارزه با بیماری‌های لثه و باکتری‌های دندانی بسیار مفید است.
عسل: عسل به جلوگیری از تجمع باکتری‌ها در لثه، که یک عامل مهم در عقب‌نشینی آن می‌باشد، کمک میکند.
دهانشویه: استفاده از دهانشویه برای تحلیل لثه یکی از روش‌های موثر در درمان این عارضه است. بهترین نوع دهانشویه برای بهبود تحلیل لثه حاوی پراکسید هیدروژن است. این دهانشویه با شستشوی دهان و دندان، از رشد باکتری هایی که می توانند باعث بیماری‌های لثه و پس روی آن شوند، جلوگیری می‌نماید.
پیشگیری از عقب نشینی لثه ها
میتوان با دنبال کردن برخی نکات و توصیه ها از بروز دلایل و علل عقب نشینی لثه ها یا تحلیل لثه پیشیگیری کرد. از آنجایی که استفاده از مسواک های سفت می تواند به لثه ها آسیب بزند و در بالا رفتن لثه ها نقش داشته باشد، اگر در انتخاب مسواک خود دقت کنید و یک مسواک استاندارد و نرم تهیه کنید، می توانید تا حد زیادی از وارد شدن آسیب به لثه ها و بالا رفتنشان پیشگیری کنید. نحوه مسواک زدن شما هم باید به آرامی و بسیار نرم باشد تا فشار دست شما باعث خونریزی و یا آسیب به لثه نشود.
و مهمترین نکته هم مراجعه منظم به مطب دندانپزشکی است. اگر به طور مظنم به یک دندانپزشک مراجعه کنید، توصیه های لازم جهت ارتقاء بهداشت دهان و دندان را یاد خواهید گرفت و هم اینکه از بروز هر مشکلی در رابطه با دندان پیشگیری خواهید کرد.
آبسه دندان؛ از علت تا روش درمان فوری آن
با سریع ترین روش های سفید کردن دندان آشنا شوید
درمان سه سوته دندان درد؛ چطور ممکن است؟
