روکش دندان یا تاج های دندانی یکی از پر استفاده ترین پروتزها در دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی است و کاربردهای بسیار زیادی دارد. آن ها از مواد مختلفی ساخته می شوند و ظاهر زیبایی دارند. برخلاف کاربرد زیاد آنها، هنوز بسیاری از مردم نمی دانند که به طور دقیق روکش دندان چیست و کاربردش کدام است. اغلب مردم حتی تاج ها را با لمینت دندان، ونیر کامپوزیت و سایر ونیرهای مشابه اشتباه می گیرند. این مقاله را بخوانید تا با تعریف روکش ها، کاربردشان، انواع آنها و تفاوتشان با ونیر دندان آشنا شوید.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان یا (DENTAL CROWNS) در واقع همان تاج دندان است که روی دندان هایی که تاجشان به شدت آسیب دیده است سوار می شود. در واقع اینها نوعی پرتز هستند که جایگزین تاج دندان واقعی خودمان که بیرون از لثه و قابل مشاهده است، می شوند. ما در دندانپزشکی به تنها بخشی از دندان که قابل مشاهده است، تاج دندان می گوییم. از آنجا که روکشها شبیه به تاج دندان هستند و دقیقا جایگزین همین بخش می شوند علاوه بر روکش، به آنها تاج دندان هم می گویند.
کاربرد پروتز تاج دندان چیست؟
روکشها کاربردهای مختلفی دارند و در فرآیندهای زیادی بکار گرفته می شوند. اما اگر بخواهیم کاربرد اصلی آن ها را عنوان کنیم خواهیم گفت که:
تاج دندان در واقع برای دندان هایی استفاده می شود که دچار پوسیدگی شدیدی شده اند و با پر کردن دندان در حالت عادی قابل ترمیم نیستند. برای اینکه بتوان این دندانها را حفظ کرد لازم است که از روشی بهتر، مستحکم تر و زیباتر استفاده کرد. در نتیجه پوسیدگی وسیع دندان را برداشته، مینای دندان را تراش می دهند و روکش را نصب می کنند. بنابراین روکشهای دندانی در واقع جزو دندانپزشکی ترمیمی هستند و گاها در دسته دندانپزشکی زیبایی نیز قرار می گیرند. نصب این تاج ها توسط متخصص ترمیمی و زیبایی دندان انجام داده می شود.
به طور کلی کاربرد این روکش دندانپزشکی در 4 مورد زیر است:
- برای ترمیم دندانهای بسیار پوسیده که با روش های معمول پر کردن دندان، قابل ترمیم نیستند.
- بعد از درمان ریشه دندان یا روت کانال تراپی به جهت حفظ استحکام دندان.
- استفاده در ترکیب با ایمپلنت دندان (تاج دندان یکی از 3 بخش اصلی یک ایمپلنت دندان در کنار پایه و اباتمنت است.)
- برای ترمیم دندانی که دچار شکستگی شدید، ترک خوردگی یا لب پر شدگی زیادی شده باشد.
👋 نوشته های مرتبط: بهترین متخصص ترمیمی و زیبایی در تهران
فرق روکش دندان با ونیر دندان چیست؟
از مهم ترین سوء تفاهم هایی که در خصوص روکش دندان وجود دارد، این است که بسیاری از مردم روکشها را با ونیر دندان اشتباه می گیرند. یعنی بسیاری فکر می کنند که پروتز تاج با لمینت دندان یا ونیر کامپوزیت یکسان هستند اما این دو کاملا با هم فرق دارند. ونیرهای دندانی پوسته های بسیار نازک و ظریف هستند که تنها به بخش جلویی دندان ها متصل می شوند.
به عبارتی با تراشیدن مقدار کمی از مینای دندان به کمک یک چسب مخصوص به سطح جلوی دندان ها وصل می شوند. اما تاج دندان کاملا متفاوت بوده و تمام سطوح و بخش های مختلف دندان را می پوشاند. برای نصب تاج ها لازم است بیشتر ضخامت مینای دندان از همه طرف تراشیده شود.
نحوه نصب تاج های دندانی به چه صورت است؟
نحوه نصب تاج دندان بسته به جایی که می خواهید استفاده کنید متفاوت است. برای مثال اگر بخواهید برای ترمیم دندان از روکش استفاده کنید، ابتدا باید به مطب یک متخصص دندانپزشک ترمیمی خوب مراجعه کنید و بعد از آن مراحل زیر را طی کنید:
- برداشته شدن پوسیدگی از روی دندان
- تراشیدن بخش اعظم مینای دندانی
- نصب روکش دندان موقت و سفارش روکش دائمی بسته به نظر خودتان یا متخصص ترمیمی
- آماده شدن روکش دائمی و برداشتن روکش موقت
چنانچه از قبل ایمپلنت کاشته باشید، متخصص ابتدا یک روکش موقت برای شما استفاده می کند و بعد از اتمام فرآیند جوش خوردن ایمپلنت به استخوان فک، یک تاج دائمی و متناسب با دندانهای خودتان برایتان ساخته شده و روی اباتمنت سوار می شود.
👋 بیشتر بخوانید: تعرفه دندانپزشکی در سال 1402
انواع روکش دندان کدامند؟
روکشهای دندانپزشکی از مواد مختلفی ساخته می شوند، اما همه آن ها به یک اندازه محبوب نیستند و برای شرایط مختلفی استفاده می شوند. انواع تاج دندان عبارتند از:
تاج دندان فلزی – سرامیکی (PFM)
از ترکیبی از فلز و سرامیک برای ساخت این تاج ها استفاده شده است. یک تاج سرامیکی روی یک پایه فلزی را پوشانده است. روکش های PFM از مقاومت بسیار بالایی برخودار هستند و کاملا طبیعی هستند؛ البته در برخی مواقع خط فلزی در مرز لثه مشخص می شود به همین دلیل این تاج ها برای دندانهای عقبی و آسیاب مناسب هستند و به عنوان روکش دندان جلو کاربرد ندارند.
روکش دندان استیل
تاج های استیل به صورت موقت بر روی دندان ها نصب می شوند و جنس آنها از استیل می باشد که از مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند. از این نوع تاج ها برای روکش دندان کودکان یا به عنوان روکش موقت تا زمان آماده شدن روکش دائمی استفاده می شود. قیمت روکش دندان استیل ارزان است و جزء ارزان ترین انواع تاج دندان است.
روکش دندان سرامیکی
در ساخت آنها از مواد سرامیکی همرنگ دندان استفاده می شود. زیبایی این روکش ها مانند دندانهای طبیعی خودمان است و کسی متوجه این نمی شود که شما دندان خود را روکش کرده اید. تاج سرامیکی دندان زیبایی و سازگاری بالایی با لثه دارد.
از این نوع روکش ها می توان برای افرادی که به فلزات حساسیت دارند و تمایل دارند که تاج دندانشان کاملا شبیه به دندانهای طبیعی خود شود، استفاده کرد. به دلیل زیبایی منحصر به فردی که دارند، از روکش های سرامیکی برای تاج دندان جلو استفاده می شود.
تاج دندان تمام فلزی
روکشهای دندان تمام فلز از فلزاتی مانند طلا، زیرکونیوم و یا ترکیبی از فلزات و آلیاژهای مختلف ساخته می شوند. این نوع تاج های دندان برای جویدن مناسب هستند و مقاومت و ماندگاری بسیار بالایی دارند. در صورت استفاده از روکش دندان طلا و تمام فلزی، هیچگونه تغییر رنگی در لثه خود نخواهید داشت.
طول عمر روکش دندان چقدر است؟
طول عمر روکش دندان به نسبت جنس و متریال به کار رفته در ساخت آن متفاوت است، اما در صورت نگهداری صحیح از آنها ماندگاری آنها بین 5 الی 15 سال می باشد.
بهترین نوع تاج دندان کدام است؟
نمی توان به طور دقیق به این سوال پاسخ داد، چرا که جواب این سوال کاملا وابسته به شرایط دندان های شما است. برای مثال برای روکش دندانهای جلویی که در معرض دید هستند و تحت فشار کمتری قرار دارند، تاج تمام سرامیکی مناسب است، اما برای دندانهای خلفی که کمتر در معرض دید هستند و فشار بیشتری را متحمل می شوند، روکش دندان پایه فلزی مناسب است.
البته بسته به وضعیت دندان های شما این قانون همیشه صدق نمی کند. برای مثال چنانچه دندان هایتان کج و نامرتب باشد، ممکن است دندانپزشک برای دندانهای جلو هم از روکش دندان پایه فلزی استفاده کند.
قیمت انواع تاج ها دندانی چقدر است؟
هزینه روکش دندان بسته به جنس آن بسیار متفاوت است. دندانه در مقاله ای جداگانه به بررسی هزینه تاج های مصنوعی پرداخته است که می توانید با کلیک روی لینک مشخص شده به صفحه آن بروید.
مراقبت های بعد از روکش دندان
- روزانه حداقل دو بار دندان هایتان را مسواک بزنید.
- از نخ دندان و دهانشویه استفاده کنید.
- از جویدن مواد غذایی سفت و سخت مانند ته دیگ پرهیز کنید.
تاج دندانی چه کمکی به انسان می کنند؟
ما اغلب زمانی نمی توانیم از دندان استفاده کنیم که دندان یا زنده نیست و یا عصب کشی شده، یا اینکه استحکام کافی نداشته باشد. روکش قادر است استحکام، زیبایی و شکل طبیعی را به دندانهای ما بازگرداند.
آبسه دندان؛ از علت تا روش درمان فوری آن
با سریع ترین روش های سفید کردن دندان آشنا شوید
درمان سه سوته دندان درد؛ چطور ممکن است؟
