ارتودنسی متحرک چیست و چگونه عمل می کند؟ این سوال خیلی از افرادی است که قصد انجام این درمان را دارند. این روزها تقریبا همه افراد می دانند که ارتودنسی دندان چیست و با انواع روش های ارتودنسی نیز آشنا هستند. برای همین فکر می کنم جواب سوالی مثل ارتودنسی متحرک چیست زیاد هم سخت نیست. اما در هر صورت قصد داریم تا در این مقاله اطلاعات کاملی درباره ارتودنسی متحرک در اختیار شما قرار دهیم.
ارتودنسی متحرک چیست؟
ارتودنسی متحرک در واقع به استفاده از دستگاه هایی گفته می شود که برای صاف و منظم کردن دندان های ما لازم نیست تا انتهای دوره درمان به دندان های ما متصل باشند و می توان آنها را موقع غذا خوردن یا مسواک زدن از دهان خارج کرد. معروف ترین و رایج ترین ارتودنسی متحرک که به آن ارتودنسی شفاف و نامرئی هم گفته می شود، یک سری پلاک های شفاف و پلاستیکی هستند که مثل محافظ یا گارد دهان بوده و برای اصلاح نامنظمی دندان ها از آنها استفاده می شود.
مزیتی که ارتودنسی متحرک نسبت به ارتودنسی ثابت دارد این است که شما هر وقت که بخواهید چیزی بنوشید یا بخورید، می توانید پلاک ها را از دهان خود خارج کرده و بعد از مسواک، نخ دندان و دهانشویه، دوباره آنها را سر جای خود بگذارید. به جز این مواقع، شما همیشه باید این قالب ارتودنسی متحرک را استفاده کنید تا مطابق بازه زمانی که متخصص به شما گفته است، دندان هایتان صاف و منظم شود.
آشنایی با انواع مختلف ارتودنسی متحرک
دستگاه ها و ابزارهای متحرک در زمینه ارتودنسی، به تعداد زیادی وجود دارند. ما می توانیم این ابزارها را در سه دسته اصلی زیر تقسیم کنیم تا درک بهتری از کاربردها و اهمیت آنها داشته باشیم:
ارتودنسی متحرک برای پیشگیری از مشکلات در آینده
این دستگاه ها به منظور پیشگیری از بروز مشکلات در آینده استفاده می شوند. به عنوان مثال، اگر کودک شما به مکیدن انگشت شست عادت داشته باشد، می توان از دستگاه هایی مانند “عادت شکن” استفاده کرد. این دستگاه ها ابزارهای متحرک کوچکی هستند که به ترک عادت مکیدن انگشت شست کمک می کنند. همچنین، اگر کودک شما به دلیل مسائل ژنتیکی فک کوچکی دارد، از دستگاه هایی مانند “پالاتال اکسپندر” یا “وسیع کننده کام” برای رشد فک او استفاده می شود.
ارتودنسی متحرک برای درمان ناهنجاری در حال حاضر
زمانی که دندان های شما نامرتب هستند، اما نامرتبی شدید نیست، می توان از ابزارهای متحرک برای اصلاح نامرتبی استفاده کرد. این ابزارها به منظور ترتیب دندان ها و اصلاح نامرتبی آنها مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال، پلاک ارتودنسی متحرک، که به عنوان “الاینر شفاف” یا “ارتودنسی نامرئی” نیز شناخته می شود، یک نمونه از این ابزارهاست.
ارتودنسی متحرک برای پس از مرتب شدن دندان ها
دسته آخر ابزارهای متحرکی هستند که بعد از مرتب شدن دندان ها مورد استفاده قرار می گیرند. این ابزارها به عنوان “ریتینر” یا “نگهدارنده” شناخته می شوند و وظیفه آنها ممانعت از نامرتب شدن دوباره دندان هایی است که به تازگی مرتب و صاف شده اند.
ریتینرها یا نگهدارنده ها ممکن است ثابت باشند یا متحرک و ما در اینجا به نگهدارنده های متحرک اشاره می کنیم که بیمار می تواند آنها را در دهان قرار دهد یا بردارد.
چه دستگاه ها یا وسایلی جزء ارتودنسی متحرک دسته بندی می شوند؟
عمده دستگاه هایی که به عنوان ارتودنسی متحرک آنها را می شناسیم، نوعی قالب دندان هستند که یک سری از آنها برای اصلاح نامنظمی های دندانی و یک نوع دیگر از آنها هم برای حفظ نتایج ارتودنسی استفاده می شوند. یعنی بعد از اینکه طول درمان ارتودنسی به پایان رسید، برای پیشگیری از کج شدن دوباره دندان ها باید از آنها استفاده کنیم.
به دسته اول این ارتودنسی، الاینر یا تراز کننده گفته می شود که به صاف شدن دندانها کمک می کنند. مشهورترین الاینرهای شفاف ارتودنسی شامل موارد زیر می شوند:
- اینوزیلاین یا INVISALIGN
- کلیرکورکت یا CLEAR CORRECT
- سمایل دایرکت کلاب یا SMILE DIRECT CLUB
- کی-لاین یا K-LINE
به دسته دوم هم ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی گفته می شود که می تواند هم شفاف و قالبی باشد یا یک نوع دیگر باشد که به آن ریتینر هاولی گفته می شود.
ارتودنسی متحرک شفاف برای چه کسانی مناسب است؟
این ارتودنسی می تواند مشکلات و ناهنجاری های جزئی تا متوسط دندانی را برطرف کند. این مشکلات شامل موارد زیر می شود:
- فاصله بین دندان ها
- کج بودن دندان و یا ازدحام جزئی آن ها
- اوربایت جزئی
- اپن بایت
- آندربایت
اگر شما هم جزء افرادی هستید که یکی از مشکلات بالا را دارید، این روش ارتودنسی گزینه مناسبی برای درمان شما است.
🔔 نوشته های مرتبط:
مراحل درمان با ارتودنسی متحرک به چه صورت است؟
قبل از هرچیزی باید بدانید که برای برطرف کردن مشکلات دندان ها، شما تنها به یک پلاک ارتودنسی نیاز ندارید بلکه در جلسه درمان به شما تعدادی پلاک داده می شود که باید دو هفته یکبار آنها را تعویض کرده و از پلاک بعدی استفاده کنید. ارتودنسی متحرک به صورت زیر انجام می شود:
ویزیت، معاینه و ارزیابی اولیه
در مرحله اول دندان های شما توسط متخصص مورد بررسی قرار می گیرد و از دندان های شما عکس رادیولوژیک گرفته می شود. بعد از آن بر اساس وضعیت دندان ها، مسیر حرکت دندان هایتان تا صاف شدن کامل بررسی می شود. بر اساس این مسیر به شما گفته می شود که مثلا شما برای درمان کامل دندان های خود به 20 پلاک ارتودنسی نیاز دارید.
استفاده از پلاک های ارتودنسی متحرک
هر پلاک ارتودنسی شفاف که در اختیار شما قرار می گیرد، طوری طراحی شده است که برای یک مدت زمان مشخص، مثلا دو هفته، دندان های شما را یک مقدار حرکت داده و صاف می کند. بعد از اینکه دندان ها را به اندازه موردنظر صاف کرد، دیگر کاربرد نداشته و باید برداشته شود.
اتمام استفاده از پلاک ها و برداشتن آنها
بعد از به پایان رسیدن دوره دو هفته ای هر یک از پلاک ها، شما باید به سراغ پلاک بعدی بروید و این کار را تا آخر دوره درمان و منظم شدن کامل دندان هایتان ادامه دهید.
استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی
در پایان درمان، دندان های شما به جای صحیح و مدنظر متخصص ارتودنسی رفته اند و زیبایی لبخند به شما بازگردانده شده است. امل لازم به ذکر است که دندان ها بعد از درمان برداشته شدن فشار از روی آنها، تمایل دارند تا به جای اولیه خود بازگردند. برای اینکه این اتفاق نیفتد و شاهد بازگشت درمان ارتودنسی نباشیم، متخصص ارتودنسی بعد از درمان، پلاک های نگهدارنده ای را می دهد که معمولا به مدت 6 ماه الی 1 سال باید در دهان فرد قرار بگیرد تا درمان او تثبیت شود.
هزینه ارتودنسی متحرک چقدر است؟
بسته به اینکه چه تعداد قالب نیاز دارید یا مطب ارتودنتیست شما کجاست و تخصص او چقدر است، هزینه ارتودنسی متحرک متفاوت خواهد بود. اما به طور میانگین هزینه ارتودنسی متحرک تک فک حدود 8.5 تا 13 میلیون تومان است.
هفته اول ارتودنسی متحرک چگونه می گذرد؟
میدانید سخت ترین مرحله ارتودنسی دندان چیست؟ تصور خیلی از افراد این است که لحظه ای که مثلا پلاک متحرک یا بریس فلزی (همون سیم کشی) ارتودنسی ثابت بر روی دندان نصب می شود، سخت ترین لحظه است. اما این نه تنها سخت و دردناک نیست که اتفاقا خیلی هم جالب است.
سخت ترین بخش ارتودنسی از 1 تا 7 روز بعد از نصب دستگاه ها است. چون دندان های شما قبلا تحت فشار نبوده و هیچ نیرو یا جسمی آنها را وادار به جابجایی نمی کرده است. اما الان به خاطر پلاک ارتودنسی متحرک، تحت فشار هستند و باید به واسطه نیرویی که از طرف پلاک ارتودنسی متحرک به آنها وارد می شود، کم کم تکان خورده و جابه جا شوند.
این اتفاق باعث می شود شما:
- کمی احساس ناراحتی کنید.
- ترشح بزاق دهنتان کمی بیشتر شود.
- لثه ها کمی تحریک شده و دچار خارش شوند.
- لب ها و بخش داخلی گونه هایتان ممکن است کمی با پلاک ها برخورد داشته و اذیت شوند.
- ممکن است کمی در صحبت کردن دچار مشکل شوید.
این مشکلات جزئی ممکن است بعد از گذاشتن پلاک اول اذیتتان کند اما نهایتا تا 1 هفته بعد از آن کاملا از بین می روند و جای نگرانی ندارند.
چگونه مشکلات هفته اول بعد از ارتودنسی متحرک را برطرف کنیم؟
- اگه احساس درد داشتید می توانید انواع مسکن بدون نسخه مثل ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کنید.
- اگه در صحبت کردن مشکل داشتید، حتما یکم تمرین کنید. با صدای بلند آواز بخوانید و یا اینکه یه کتاب را با صدای رسا و بلند برای خودتان خوانده تا به شرایط عادت کنید و مشکلتان برطرف شود.
- اگه بزاق دهان بعد از گذاشتن پلاک شفاف زیاد شد، به جای تف کردن آن سعی کنید آن را آرام قورت دهید. لازم به ذکر است که بزاق همان روز اول زیاد شده که این اتفاق طبیعی بوده و بعد از آن هم قطع می شود.
با وجود ارتودنسی متحرک باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد؟
ممکن است یک سری از بیماران با خود فکر کنند که چون پلاک ها را خودشان روی دندان هایشان می گذارند، دیگر نیازی به مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی نیست. این اصلا درست نیست و شما باید قرار ملاقات هایی را به صورت منظم با متخصص ارتودنسی داشته باشید تا بر روند صاف شدن دندان های شما نظارت کامل شده و اگر مشکلی پیش آمد، سریع برطرف شود.
بسته به نوع دستگاه متحرک، ممکن است نیاز باشد هر دو هفته یکبار یا با فاصله های زمانی هر 4 تا 8 هفته به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید. در این جلسات ویزیت، ممکن است الاینر تعویض یا سفت شود. بنابراین لازم است برای پیشگیری از شل شدن آن، با زبونتان با الاینر بازی نکنید یا با آن چیزی نجوید.
غذاهای مجاز و ممنوعه هنگام داشتن ارتودنسی متحرک
شما نباید وقتی پلاک ارتودنسی بر روی دندان هایتان است، چیزی بخورید یا بنوشید. باید اول پلاک را درآورده و سپس غذا بخورید و بنوشید. اما در هر صورت لازم است یک رژیم غذایی مناسب درمان ارتودنسی داشته باشیم و متناسب با دستگاهمان غذا بخوریم. چند روز اول بعد از شروع درمان ممکن است نتوانید هر چیزی بخورید و بجوید. بنابراین سعی کنید این چند روز غذاهای نرم بخورید. به عنوان مثال:
- ماکارونی
- برنج نرم
- ماهی
- ماست و از این قبیل غذاها
بعضی از خوراکی ها مسلما برای هر نوع درمان ارتودنسی خطرناک هستند و اصلا توصیه نمی شوند. بهتر است که مصرف این مواد را تا می توانید کاهش داده و یا اصلا نخورید:
- آدامس
- شیرینی های سخت و تافی
- سیب سفت و کامل
- نان های سفت مثل بربری یا سنگگ
- و …
نحوه تمیز کردن الاینر متحرک
به عنوان کسی که ارتودنسی متحرک انجام داده اید، مهمترین وظیفه ای که دارید این است که پلاک های خودتان را به موقع و به صورت اصولی تمیز کنید.
- شما باید دست کم روزی دو بار قالب را از روی دندان هایتان برداشته و آن را با آب سرد تمیز کنید. تمیز کردن پلاک ها معمولا بهتر است بعد از غذا خوردن و وقتی مسواک می زنید باشد.
- برای تمیز کردن پلاک ها از آب گرم استفاده نکنید چون آب گرم باعث می شود قالب شل شده و یا به اصطلاح وا برود.
- برای تمیز کردن قالب ارتودنسی خود از مسواک نرم استفاده کنید.
- هفته ای یک بار قالب ها را داخل محلول شستشو دهنده که متخصص به شما پیشنهاد داده است قرار دهید تا کاملا ضد عفونی شوند.
سوالات پر تکرار در زمینه ارتودنسی متحرک
مشکلات مختلفی که برای پلاک ارتودنسی می تواند بیفتد، شامل شکستگی، سوراخ شدگی و یا حتی گم شدن قالب. برای اینکه مدت زمان ارتودنسی شما بیشتر نشود، بهتر است در اولین فرصت ممکن به متخصص ارتودنسی اطلاع دهید تا قالب دیگری برای شما درخواست داده و وضعیت دندان هایتان را بررسی کند.
بسته به سن و سال، نوع و شدت مشکل ممکن است نیاز باشد برای مدت زمان 1 سال تا 18 ماه از ارتودنسی شفاف متحرک برای منظم شدن دندان هایتان استفاده کنید.
آبسه دندان؛ از علت تا روش درمان فوری آن
با سریع ترین روش های سفید کردن دندان آشنا شوید
درمان سه سوته دندان درد؛ چطور ممکن است؟
