تلخی دهان به چه علتی اتفاق می افتد؟ آیا شما هم چنین تجربه ای در صبح و بین وعده های غذایی داشته اید؟ این حس را همه ما حداقل برای یکبار هم که شده تجربه کرده ایم. در اکثر مواقع، احساس تلخی در دهان با زدن مسواک و شستشوی دهان رفع می شود. اما تغییر مزه در دهان می تواند به دلیل برخی بیماری ها باشد پس نباید آن را سرسری گرفت و باید به دنبال علت این مشکل و روش های رفع تلخی دهان باشید. این مطلب از دندانه را از دست ندهید.
علت تلخی دهان چیست؟
آیا می دانید که تلخی دهان نشانه چیست؟ این عارضه می تواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد که در ادامه به رایج ترین دلایل تلخ شدن دهان خواهیم پرداخت:
֎ خشکی دهان
در صورتی که غدد بزاقی، بزاق کافی تولید نکنند، خشکی دهان اتفاق می افتد. بزاق دهان باعث کاهش رشد باکتری ها در دهان می شود و تکه های باقیمانده غذا را از بین می برد. در صورتی که بزاق کافی تولید نشود، ممکن است این عارضه را به دلیل وجود باکتری های اضافی و تکه های باقیمانده از غذا را تجربه کنید.
برخی از عواملی که ممکن است منجر به خشکی دهان شوند عبارتند از:
- مصرف برخی داروها
- افزایش سن
- گرفتگی بینی که باعث تنفس از راه دهان می شود.
- مصرف دخانیات
- آسیب عصبی
- دیابت
- اختلالات خود ایمنی
پس در پاسخ به این سوال که “آیا دیابت باعث تلخی دهان می شود” باید گفت که بله؛ این اتفاق به طور غیر مستقیم در احساس مزه بد در دهان تاثیرگذار خواهد بود. اصولا خشکی دهان با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، تنظیم داروها و استفاده از دهان شویه قابل درمان است که همین موضوع باعث رفع احساس تلخ در دهان هم می شود.
֎ درمان کبد چرب و تلخی دهان
آیا مزه بد در دهان می تواند نشانه ای از بیماری کبدچرب باشد؟ بله.
یکی از رایج ترین دلایل احساس تلخی در دهان، مشکلات کبدی و کبد چرب است. در صورتی که کبد فرد عملکرد نرمال خود را نداشته باشد، بدن شروع به تجمع مقادیر زیادی آمونیاک می کند. این ماده سمی توسط کبد به اوره تبدیل می شود و از طریق ادرار از بدن دفع می شود. تجمع آمونیاک زیاد در بدن باعث احساس مزه پیاز یا ماهی در دهان می شود.
با درمان کبد چرب ، از طریق تغییر رژیم غذایی ، مصرف داروها و هم چنین روش های طبیعی مثل پیاده روی و ورزش می توانید به مقدار قابل توجهی به بهبود عملکرد طبیعی کبد کمک کنید و هم چنین زندگی سالم تری داشته باشید.
֎ عفونت های سیستم تنفسی
عفونت های تنفسی بخصوص از نوع ویروسی می توانند باعث ایجاد مزه بد و تلخ در دهان شوند. سرما خوردگی، ورم لوزه، سینوزیت و عفونت گوش میانی، اصولا بر حس چشایی و بویایی تاثیر می گذارند. از جمله علائم عفونت سیستم تنفسی عبارتند از:
- احتقان (افزایش ترشحات بینی و آبریزش بینی)
- گوش درد
- گلو درد
عفونت های ویروسی اصولا در بازه زمانی کوتاهی از بین می روند و پس از برطرف شدن عفونت، طعم بد دهان هم رفع خواهد شد.
֎ عدم توجه به بهداشت دهان و دندان
برایتان سوال پیش آمده که احساس مزه بد در دهان هنگام صبح نشانه چیست؟ در پاسخ این سوال باید بگوییم که در اکثر مواقع عدم توجه به بهداشت دهان و دندان باعث تلخی دهان در صبح می شود.
به دلیل جمع شدن بزاق و باکتری ها روی زبان، بوی بد دهان و تلخی دهان رخ می دهد. برای رفع این مزه بد دهان در این حالت تنها کافی است حداقل دو بار مسواک در روز بزنید. مسواک زدن زبان را هم فراموش نکنید. با این کار می توانید سلول های مرده ای که روی زبانتان جمع شده اند و باعث بوی بد دهان و احساس تلخی در دهانتان شده است را از بین ببرید.
֎ هپاتیت B
هپاتیت B نوعی عفونت ویروسی کبد می باشد که از علائم اولیه آن احساس مزه تلخ در دهان است. از جمله سایر علائم این بیماری خطرناک عبارتند از:
- بوی بد دهان
- کم شدن اشتها
- تب پایین
- حالت تهوع، استفراغ و اسهال
توجه: در صورتی که هر یک از علائم هپاتیت B را داشتید، سریعتر به یک متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.
֎ رفلاکس معده
اصولا علت تلخی دهان همراه با سوزش سر دل، نشانه بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) است. بیماری رفلاکس معده اصولا باعث تحریک مری و در نهایت سوزش سر دل و ایجاد مزه تلخ در دهان می شود. در حقیقت این اختلال زمانی رخ می دهد که عضله بالای معده ضعیف می شود و به مایع صفرا اجازه می دهد وارد مری شود.
֎ تلخی دهان و صفرا
رفلاکس معده و صفرا ممکن است همزمان با یکدیگر اتفاق بیفتد و باعث ایجاد طعم بد دهان شوند. در حقیقت این دو رفلاکس توسط صفرا، مایع ساخته شده در کبد به منظور هضم غذا، و همینطور اسد معده، از طریق مری به طرف بالا حرکت می کند، ایجاد می شوند.
֎ استرس و اضطراب
سطح بالای استرس و اضطراب، بدن را برای پاسخی در برابر استرس تحریک می کند و این پاسخ اغلب به صورت تغییر حس چشایی در فرد مشاهده می شود. همچنین اضطراب ممکن است باعث خشکی دهان شود که خود دلیل دیگری برای این مشکل است.
֎ برفک دهان
برفک دهان نوعی از بیماری های مربوط به دهان و دندان است که با ایجاد لکه های سفید بر روی زبان شروع می شود. این بیماری اغلب با یک نوعی از عفونت های قارچی در دهان آغاز شده و درمان آن نسبتا به زمان طولانی نیاز دارد. اگر چه دچار تغییر مزه در طعم دهان خود شده اید یکی از دلایل آن می تواند برفک دهان باشد
֎ آسیب عصبی
پرزها و جوانه های چشایی نیز مانند سایر حواس به طور مستقیم با اعصاب مغز در ارتباط هستند و هرگونه آسیبی به مغز می تواند تغییراتی را در نحوه درک مزه ها ایجاد کند. این آسیب های عصبی می‌تواند به علت صدمه به سر یا اختلالاتی نظیر این موارد رخ دهد:
- صرع
- ام اس (MS)
- تومورهای مغزی
- فلج بل
- زوال عقل
֎ تلخی دهان در بارداری
تلخی دهان در بارداری و احساس طعم فلز مانند در دهان، در سه ماه اول طبیعی است. این مشکل در اواخر بارداری و پس از زایمان کاملا از بین می رود.
֎ مصرف دارو مواد غذایی خاص
اگر با مصرف داروی خاصی دچار احساس مزه تلخ در دهان خود شوید، با قطع مصرف دارو می توان از این مزه بد رهایی پیدا کرد. جالب است بدانید که حداقل 250 داروی مختلف هستند که می توانند در ایجاد این مزه بد در دهان تاثیرگذار باشند، مانند:
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای شیمی درمانی
- داروهای قلب
- داروهای ضد پارکینسون و میگرن
- داروهای روان گردان
- داروهای کمکی ترک سیگار
- برونکودیلاتورها برای آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- پنی سیلامین برای آرتریت روماتوئید شدید و بیماری ویلسون
- ریفامپین برای سل یا پیشگیری از مننژیت باکتریایی
علت تلخی دهان در شب چیست ؟
یکی از دلایل اصلی مزه بد دهان در شب، به علت اختلالات گوارشی است . چون در این زمان بدن به حالت دراز کشیده است، اسید معده به مری باز می گردد (رفلاکس معده ) و موجب تلخی دهان می شود. از دلایل دیگر می توان به خشکی دهان در شب اشاره کرد، زیرا در شب هنگام این وضعیت بیشتر احساس می شود.علاوه بر مواردی که گفته شد بیماری های همچون کبد چرب نیز بر این موضوع دلالت دارد .توجه به رژیم غذایی ، سبک زندگی سالم و ورزش روزانه می تواند موجب کاهش این موضوع شود.
سایر دلایل تلخ شدن دهان
از جمله سایر دلایل تلخی در دهان و طعم بدن دهان عبارتند از:
- مصرف زیاد گوشت
- آلرژی
- گلوسیت (التهاب زبان)
- پولیپ بینی
- عفونت غدد بزاقی
- سندرم شوگرن
- کمبود ویتامین B12 یا زینک
- دیابت
علائمی که همراه با نزه تلخ در دهان دیده می شوند
- از دست دادن حس بویایی
- خشکی دهان
- بوی بد دهان
- خارش دهان
- گرفتگی و یا آبریزش بینی
- احساس طعم فلز در دهان
- خونریزی لثه
- ترشح بیش از حد بزاق در دهان
- التهاب و ورم لوزه
قرص برای رفع تلخی دهان
نمی توان یک قرص برای رفع تلخی دهان معرفی کرد؛ چرا که باید توسط پزشک علت طعم بد دهان مشخص شود و سپس در صورت لزوم داروهای لازم تجویز شود. برای مثال اگر مشخص شود که علت تلخی در دهان رفلاکس اسید است، داروهای آنتی اسید بدون نسخه یا تجویزی و باکلوفن مناسب است. در صورتی که علت بد طعم شدن دهان، دیابت نوع دو باشد، امکان دارد پزشک معالج قرص متفورمین را تجویز کند.
درمان خانگی تلخی دهان
قطعا برایتان سوال پیش آمده است که برای تلخی دهان چی بخوریم؟ که با روش های زیر در خانه می توانید از شر حس تلخی در دهان خلاص شوید:
֎ زردچوبه
این ماده خوراکی حاوی کورکومین است که می تواند تمامی باکتری های بد دهان را از بین ببرد، سلامت دهان و دندان را ارتقا بخشد و طعم بد دهان را نیز برطرف کند.
- چند قطره آبلیمو را با نصف قاشق چایخوری پودر زردچوبه ترکیب کنید.
- از این ترکیب به عنوان اسکرابر زبان و داخل دهانتان استفاده کنید.
- دهانتان را با آب ولرم شستشو دهید.
- این کار را روزانه تا دو هفته انجام دهید.
֎ چای سبز
چای سبز می تواند برای از بین بردن عفونت های دهانی و بهبود سلامت دهان و دندان معجزه کند؛ همچنین در رفع طعم بد دهان و بوی بد دهان نیز بسیار موثر است.
- یک قاشق چایخوری چای سبز را را با یک فنجان آب ترکیب کنید.
- این محلول را به مدت 5 دقیقه بجوشانید.
- ترکیب را از صافی رد کنید و اجازه دهید چای خنک شود.
- کمی عسل به چای اضافه کنید و آن را میل کنید.
- حداقل دو بار در روز از این چای سبز بنوشید.
| نام ماده خوراکی | خواص | نحوه مصرف |
| زردچوبه | آنتی باکتریال و حاوی کورکومین | به همراه چند قطره لیمو به صورت روزانه استفاده شود |
| چای سبز | بهبود سلامت دهان و دندان | به همراه عسل حداقل دوبار در روز مصرف نمائید |
| آب آلوئه ورا | خاصیت ضد التهابی | نوشیدن نصف فنجان آب آلوئه ورا حداقل دوبار در روز |
| دارچین | ضدمیکروب و آنتی باکتریال | اضافه کردن چند قطره آبلیمو و شستشو دهان 2الی 3بار در روز |
֎ دارچین
دارچین هم می تواند در رفع تلخی دهان بسیار موثر باشد.
- یک قاشق غذاخوری پودر دارچین و یک قاشق چایخوری آبلیمو را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید.
- از این مخلوط 2 الی 3 بار در روز برای شستشوی دهان استفاده کنید.
֎ آب آلوئه ورا
آب آلوئه ورا دارای خاصیت آنتی میکروبیال و ضدالتهابی است که می تواند باعث التیام بخشیدن عفونت های شود. از همین طریق طعم و بوی بدی که ممکن است با چنین مشکلات دهانی همراه باشد را از بین خواهد برد.
- یک قاشق چایخوری آب آلوئه ورای تازه را به مدت ۵ دقیقه در دهانتان غرغره کنید.
- همچنین می توانید نصف فنجان آب آلوئه ورا بنوشید.
- این کار را دو بار در روز انجام دهید.
برای پیشگیری از تلخی دهان چه کنیم ؟
برای جلوگیری از ابتلا به این عارضه درمان های خانگی و سنتی زیادی وجود دارد که کمک می کند احتمال آن کم تر شود و یا از بین برود.
به عنوان مثال مثال شما می توانید یک روتین مرتب برای مراقبت از دهان و دندان خود و هم چنین رعایت بهداشت آن داشته باشید . استفاده از دهان شویه های حاوی آنتی باکتریال برای درمان این بیماری می تواند بسیار مفید باشد. سعی کنید تا جایی که می توانید فضای دهان خود را مرطوب نگه دارید ، آب بنوشید و از مصرف غذاهای تند و ادویه دار جلوگیری کنید.
👋 شاید خواندن این مطلب برای شما مفید باشد :
- آفت دهان چیست + روش های درمان
- سنگ لوزه چیست و چه نشانه هایی دارد ؟
- زخم دهان چیست و چه علائمی دارد ؟
- همه چیز درباره ی برفک دهان
- نقش بزاق در دهان چیست؟
- روش های صحیح مراقبت از دهان و دندان چیست ؟
پاسخ به سوالات رایج درباره تلخی دهان
قرص نعناع ، میوه و سبزیجات تازه ، مصرف آب کافی ، غذاهای پروبیوتیک ، عسل ، زنجیبل ، دارچین و دمنوش های گیاهیی
تلخ شدن دهان بعد از خوردن غذا می تواند نشانه ای از ضعف سیستم گوارشی و مشکلات کبدی باشد .
به طور عمومی خطرناک نیست و در بسیاری از موارد نشانه ای از مصرف مواد غذایی مثل مشروبت و دارو ها می باشد.
آبسه دندان؛ از علت تا روش درمان فوری آن
با سریع ترین روش های سفید کردن دندان آشنا شوید
درمان سه سوته دندان درد؛ چطور ممکن است؟
تلخی دهان به چه علت هایی رخ می دهد؟ راه های درمان آن
